Pracujemy z ludźmi, z myślą o nich i dla nich – o działaniach, nowych innowacjach i planach naszego inkubatora

Pierwsze innowacje już się dzieją. To znaczy, że innowatorzy(-ki) pracują nad swoimi pomysłami. Jak oceniasz rozwiązania zgłoszone do inkubatora w pierwszym naborze?

Z blisko 150 zgłoszeń do finalnego etapu tworzenia specyfikacji innowacji, czyli planu przygotowania i testowania rozwiązania zakwalifikowaliśmy 11 propozycji. Zajęło nam to ostatnie 6 miesięcy pracy. Zaangażowaliśmy w ten proces grupę ekspertów, doradców, praktyków w obszarach, którymi zajmują się wybrani przez nas pomysłodawcy. Wśród rozwiązań, nad którymi pracujemy, są takie dotyczące wsparcia dzieci z dysleksją, osób głuchych, osób wymagających skomplikowanych zabiegów chirurgicznych – to rozwiązania technologiczne wspierające ich w wyzwaniach, które stawia im codzienność. Prowadzimy także prace nad założeniami wsparcia osób w spektrum autyzmu, przebywających w placówkach zamkniętych; współpracy młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną z pełnosprawnymi rówieśnikami na rzecz dostępności przestrzeni miejskich. To tylko kilka przykładów, które jasno pokazują, jak szerokim i wieloaspektowym tematem jest wsparcie osób ze szczególnymi potrzebami.

Fot.1.  Na zdjęciu Łukasz Klimek z Inkubatora Wielkich Jutra

Planowanie, determinacja, wytrwałość i jakość działania. Z nieustającym podziwem patrzę na postawy pomysłodawców na pierwszym etapie i innowatorów – na końcowym etapie prac nad innowacją, czyli tych, którzy trafili do nas z pomysłem, a w efekcie stworzyli, przetestowali innowacyjne rozwiązania, które są dobrze oceniane przez osoby z myślą, o których powstawały. Przejście od fazy pomysłu do realizacji i weryfikacji założeń to proces, który wymaga specyficznych cech – cech innowatora.

Zawsze pracujemy z ludźmi, z myślą o nich i dla nich. Tak definiujemy nasze codzienne działania. Dlatego wsparcie jest wszechstronne i dostosowane indywidualnie do potrzeb. Na każdym etapie pomysłodawcy są wspierani przez opiekunów innowacji, ekspertów ds. dostępności, coacha, ekspertów tematycznych. To od strony merytorycznej. Technicznie pomagamy w opracowaniu dokumentów wykonawczych, takich jak mapa drogowa tworzenia innowacji – specyfikacja innowacji. Pomagamy w przygotowaniu do podpisania umowy; doradzamy, jak dokumentować pracę; jak rozliczać prace realizowane w inkubatorze; ale także wspieramy poprzez doradztwo prawne, finansowe i administracyjne w obszarze związanym z realizacją pomysłu i wydatkowaniem środków w ramach grantu, który otrzymują nasi innowatorzy.

Fot.2. Eksperci i ekspertki inkubatora podczas warsztatów

Sukces w przypadku mikroinnowacji możemy różnie definiować. Dla mnie sukces innowacji to fakt funkcjonowania po zakończeniu finansowania z naszego inkubatora. W przypadku kilku rozwiązań widzimy, że działania innowatorów po zakończeniu finansowania intensyfikują się i innowacja się rozwija, cieszy się coraz większym zainteresowaniem i wspiera osoby, którym jest poświęcona. Do takich przykładów zalicza się  „Dostępna ginekologia”. To strona internetowa – wyszukiwarka dostępnych gabinetów, która jest rozwiązaniem dotyczącym opieki ginekologicznej, położnictwa, macierzyństwa, skierowanym dla kobiet z niepełnosprawnością. Proponowane rozwiązanie stanowi pionierski sposób podejścia do problemu, jakim jest dostęp kobiet z niepełnosprawnością do opieki medycznej. Rozwiązanie nie tylko ułatwia znalezienie osobom z niepełnosprawnościami gabinetu ginekologicznego spełniającego wymogi dostępności, ale nastawione jest także na uświadomienie lekarzy i personelu medycznego w zakresie tego ważnego zagadnienia. W tej chwili w baza obejmuje ponad 200 gabinetów z całej Polski!

Fot.3.  Fundacja Kulawa Warszawa stoi za pomysłem innowacji „Dostępna ginekologia”.

Sukces innowacji to również działania, które zostały zauważone przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i za jego pośrednictwem podjęto działania zmierzające do włączenia ich do stałej praktyki. Do takich przykładów zalicza się powstała w naszym inkubatorze „Stomatologia bez barier – adaptacja i kwalifikacja pacjentów z niepełnosprawnością”. Głównym celem innowacji społecznej jest poprawa dostępności do opieki stomatologicznej dla dzieci, młodzieży oraz młodych dorosłych z niepełnosprawnościami, szczególnie z niepełnosprawnością intelektualną, poprzez adaptację i określenie zasad kwalifikacji do profilaktyki oraz zabiegów leczniczych już w miejscu edukacji. Cel zrealizowano poprzez stworzenie nowego modelu opartego na materiałach opracowanych w projekcie, a służących do przygotowania uczniów szkół specjalnych do wizyty w gabinecie stomatologicznym. Pomimo dużej wagi problemu, którego dotyczy innowacja oraz znaczącej liczby potencjalnych odbiorców i interesariuszy, podobne rozwiązanie nie zostało dotąd w Polsce wdrożone.

Efekty tej innowacji wyznaczyły kurs innym projektom dotyczącym zwiększenia dostępności usług stomatologicznych dla pacjentów i pacjentek z niepełnosprawnościami oraz szczególnymi potrzebami, realizowanymi przez PFRON oraz innym inicjatywom kontynuowanym przez Ministerstwo w trybie konkursowym.

Zajmujemy się inkubacją innowacji od 2004 roku, a w formule współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej – od 2016 roku.

Zainteresowanie innowacjami społecznymi w ciągu ostatnich 20 lat znacząco wzrosło, choć jego dynamika zależała od różnych czynników takich jak: kryzysy ekonomiczne, rozwój technologii i zmiany społeczne.

Zainteresowanie, poziom merytoryczny oraz zaangażowanie w realizację ze strony pomysłodawców z roku na rok rośnie. Świadomość społeczna dotycząca wartości działań w ramach mikroinnowacji stale się zwiększa. Na przestrzeni tych lat widzimy zmiany w podejściu do mikrozmian. Wcześniej wyraźna granica pomiędzy tym, co ma charakter społeczny, a co biznesowy, była jasno wytyczona. Obecnie ta granica się zaciera i widzimy korelacje pomiędzy tym, co społeczne i biznesowe także w wymiarze innowacji. To z naszej perspektywy właściwa tendencja, wskazująca na znaczący wzrost świadomości w tym zakresie.

Fot.4. To, co społeczne i biznesowe zaciera się. Inkubator na jednym ze spotkań w Allegro.

Zainteresowanie innowacjami społecznymi wzrosło i stało się bardziej systemowe, co potwierdzają działania finansowane ze środków unijnych w tym obszarze. Obecnie są one traktowane jako kluczowy element polityki publicznej, strategii biznesowych i działań organizacji non-profit. W przyszłości ich znaczenie prawdopodobnie będzie dalej rosnąć, zwłaszcza w kontekście wyzwań społecznych, klimatycznych, demograficznych i technologicznych.

W najbliższej przyszłości, czyli jeszcze tym w roku, będziemy poszukiwali kolejnych rozwiązań, które będą mogły się rozwijać w naszym Inkubatorze. Planujemy dwie rundy naboru w 2025 roku – na wiosnę oraz jesienią oraz jedną w roku 2026 – na początku roku. Plany są ambitne. Do końca pierwszego kwartału 2026 roku chcemy objąć wsparciem doradczym i finansowym co najmniej 35 mikroinnowacji, które w kolejnych latach będą się rozwijały i liczę, że przyniosą ciekawe efekty- rozwiązania. Rok 2025 to także nowości. W naszym inkubatorze rozpoczynamy proces akceleracji innowacji, które wcześniej powstały w naszym i innych inkubatorach, związanych z tematem dostępności.

Akcelerację rozumiemy jako etap dopracowania wypracowanych i przetestowanych na małej skali innowacji tak, by możliwe było ich stosowanie na szerszą skalę. Proces akceleracji zakłada rozwinięcie innowacji z wykorzystaniem różnych metod. Wybór metody jest uzależniony od charakteru innowacji lub stopnia gotowości do jej wdrożenia przez inne podmioty.

Zadania inkubatora obejmą akcelerację rozwiązań, które mimo dużego potencjału do upowszechnienia wymagają udoskonalenia, rozwinięcia lub sprawdzenia ich skuteczności
i efektywności, np. poprzez testowanie w innym środowisku lub kontekście. Oferta inkubatorów zostanie uzupełniona o działania polegające na dopracowaniu i dalszym rozwoju mikroinnowacji opracowanych zarówno w FERS, jak również w innych programach, w tym w PO WER. Wiele z innowacji opracowanych w PO WER, mimo potwierdzonej użyteczności, wymaga dalszego rozwijania po to, by uzyskały pełnię gotowości do wdrożenia przez inne podmioty.

Rozmawiała
Daria Olech

Łukasz Klimek: ekspert ds. akceleracji i inkubacji. Kieruje pracami Inkubatora Wielkich Jutra od 2017 roku. Posiada wykształcenie wyższe, jest absolwentem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu. W pracy łączy doświadczenie społeczne i biznesowe poprzez tworzenie inicjatyw dotyczących współpracy biznesu, nauki i organizacji pozarządowych. W ramach realizowanych przez DGA S.A. procesów inkubacyjnych i akceleracyjnych uczestniczy jako ekspert w ocenie innowacyjnych pomysłów i produktów. Ekspert w dziedzinie innowacji społecznych poświęconych wsparciu osób zależnych oraz osób z niepełnosprawnościami. Ekspert z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziedzinie finansowania projektów, doradztwa biznesowego, akceleracji i inkubacji. Twórca i koordynator kilkudziesięciu projektów doradczo-szkoleniowych.